નાગકેસર એક નાનો છોડ છે અને આયુર્વેદમાં લાભકારક માનવામાં આવે છે. નાગકેસર ને નાગચંપા, ભુજંગખ્યા, હેમ અને નાગપુષ્પ પણ કહેવામાં આવે છે. નાગકેસર વધુ દક્ષિણ ભારત, પૂર્વ બંગાળ અને પૂર્વી હિમાલયમાં જોવા મળે છે અને ઉનાળા દરમિયાન આ છોડના ફૂલ ખીલે છે.
જ્યારે તમને શરદી થાય છે, ત્યારે નાગકેસર ના પાન પીસી લો. ત્યારબાદ આ પેસ્ટ તમારા માથા પર લગાવાથી નાક ખુલી જશે. જો શરીરના કોઈપણ ભાગમાં ખંજવાળ આવવાની ફરિયાદ છે, તો નાગકેસર ના તેલથી મસાજ કરો. નાગકેસર નું તેલ લગાવવાથી ત્વચાની ખંજવાળની સમસ્યા સુધરે છે અને ત્વચા નરમ પણ થાય છે.
નાગકેસર ના છોડ પર લગાવેલા ફૂલોનો ઉપયોગ આયુર્વેદમાં કરવામાં આવે છે અને તેની સહાયથી અનેક રોગો અને શરીરની નબળાઈ દૂર કરવામાં પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે. નાગકેસર ના ચુર્ણ ને મધ સાથે દરરોજ ખાવાથી શરીરમાં નબળાઈ આવશે નહીં.
જો શરીરના કોઈ પણ ભાગમાં દુખાવો થતો હોય તો નાગકેસર ના તેલથી માલિશ કરવાથી પીડા દૂર થશે. દુખાવા ઉપરાંત, જો તમને ઈજા થાય છે તો ઘા પર આ તેલ લગાવો. સાંધાના દુખાવામાં તેના તેલની માલિશ પણ કરી શકાય છે.
નાગકેસર ચહેરાની ત્વચા માટે પણ સારું માનવામાં આવે છે અને જો તેનું તેલ દરરોજ ચહેરા પર લગાવવામાં આવે તો ચહેરાનો રંગ સુધરી જાય છે અને ચહેરા પર ભેજ હંમેશા જળવાઈ રહે છે. તેથી, સુંદર ત્વચા મેળવવા માટે, તમારે તમારા ચહેરા પર તેલ લગાવવું જોઇએ.
કોલેરા એ પેટ સાથે સંકળાયેલ રોગ છે, અને જો તેની યોગ્ય સમયસર સારવાર ન કરવામાં આવે તો દર્દી મરી શકે છે. કોલેરાના કિસ્સામાં પીળા કેસરની અંદર મોટી ઈલાયચી , લવિંગ, બોર ના ઠળિયા નો પાવડર ભેળવીને પાવડર તૈયાર કરો. આ પાઉડરમાં ખાંડ ઉમેરો અને દરરોજ ત્રણ વખત આ પાવડર ખાવો. આ પાવડર ખાવાથી કોલેરા મટે છે.
નાગકેસર ઠંડું હોય છે. એમાં શરીરની ખોટી ગરમી દૂર કરવાનો સારો ગુણ રહેલો છે. શરીરનાં કોઈપણ ભાગમાંથી લોહી પડતું હોય તો નાગકેસર તેને અટકાવે છે. હરસ-મસા દૂઝતા હોય તો અડધી ચમચી જેટલું નાગકેસર માખણ સાથે મિક્સ કરીને ખાવાથી તરત જ લોહી પડતું બંધ થાય છે. મરડામાં લોહી પડતું હોય તો નાગકેસર, માખણ અને સાકર ત્રણે સરખા વજને લઈ એક ચમચી જેટલા આ મિશ્રણનું સેવન કરવાથી મરડો મટે છે.
ત્યારબાદ ગેસ પર બે ગ્લાસ પાણી ગરમ કરી તેમા મૂળ અને છાલ નાખી આ પાણીને સારી રીતે ઉકાળો. જો તમે ઇચ્છો, તો તમે તેની અંદર સાકર પણ ઉમેરી શકો છો. જ્યારે આ પાણી અડધું રહે છે, ત્યારબાદ ગેસ બંધ કરીને તેને ગાળી લો. તે ઠંડુ થાય તે પછી, આ ઉકાળો પીવો. દિવસમાં બે વખત આ ઉકાળો પીવાથી તમારી ઉધરસ માંથી તાત્કાલિક રાહત મળશે.
