સર્પગંધા એક ઔષધિઓ નો છોડ અને આ છોડ ને આયુર્વેદ માં બહુ જ ગુણકારી માનવામાં આવે છે. આયુર્વેદિક દવાઓ ને બનાવવામાં સર્પગંધા નો પ્રયોગ કરવામાં આવે છે. અને તેની મદદ થી સુંદર ત્વચા પણ મેળવવામાં આવી શકે છે. આ છોડ ની મદદ થી સાંપ નું ઝેર પણ ઉતારવામાં આવી શકે છે. અને આ કારણ છે કે આ છોડ નું નામ સર્પગંધા રાખવામાં આવ્યું છે.
હાઈ બ્લડ પ્રેશર એક ખતરનાક બીમારી હોય છે. અને તેના કારણે હાર્ટ એટેક, હાર્ટ ફેલ્યોર અને સ્ટ્રોક જેવી અન્ય બીમારી શરીર ને લાગવાનું જોખમ વધી જાય છે. તેથી આ બહુ જ જરૂરી હોય છે કે બ્લડ પ્રેશર ના વધે અને હંમેશા બરાબર લેવલ માં બની રહે. ત્યાં જે લોકો ને હાઈ બ્લડપ્રેશર ની સમસ્યા છે તેને સર્પગંધા ની મદદ થી આ રોગ ને બરાબર કરી શકો છો.
આયુર્વેદ ના મુજબ સર્પગંધા ના મૂળ નું ચૂર્ણ ખાવાથી બ્લડ પ્રેશર કંટ્રોલ માં રહે છે. અને આ બીમારી થી છુટકારો મળી જાય છે. તેનું ચૂર્ણ 3-5 ગ્રામ માત્રા માં ખાઈ શકો છો. તેનું ચૂર્ણ કડવું હોય છે. તેથી તેના અંદર ખાંડ નો પાવડર મેળવીને તેનું સેવન પણ કરી શકો છો.
ઊંઘ ના આવવાની બીમારી થી પીડિત લોકો માટે સર્પગંધા બહુ જ લાભકારી હોય છે. અને તેને ખાવાથી અનિંદ્રા નો રોગ બરાબર થઇ જાય છે. તેથી જે લોકો ને ઊંઘ નથી આવતી તે લોકો આ છોડ નું ચૂર્ણ ખાઈ લો. તેનું ચૂર્ણ ખાવાથી સારી ઊંઘ આવવા લાગી જશે.
કબજિયાત, ગેસ, પેટ માં દુખાવો થવાનું અથવા વગેરે પેટ થી જોડાયેલ રોગો ને બરાબર કરવામાં સર્પગંધા ઉપયોગી સાબિત થાય છે. અને તેને ખાવાથી પેટ ની બીમારીઓ બરાબર થઇ જાય છે. જો પેટ બરાબર નથી રહેતું અને સરળતાથી ખરાબ થઇ જાય છે, તો સર્પગંધા નો ઉકાળો પી લો. તેનો ઉકાળો પીવાથી પેટ એકદમ બરાબર થઇ જશે.
પિત્ત પ્રકોપ નિવારણ અર્થે સર્પગંધા ના મૂળ ના ચૂર્ણ ને ગુલાબજળ + એલચી ના ચુર્ણ માં બાર કલાક પલાળી રાખી પછી ખડીસાકર મેળવી પાણી સાથે લેવુ. તથા પુખ્ત વયની પિત્તપ્રકૃતિ વાળા વ્યક્તિ ને એક વાર માં એક ડૉઝ 8 વાલભાર આપવુ.
સર્પગંધાના અર્કનો રસ પીવાથી તાણમાંથી મુક્તિ મળે છે. તેમાં એન્ટીઓકિસડન્ટ ગુણ હોય છે, જે તાણ અને હતાશામાં ફાયદાકારક છે. સર્પગંધા લેવાથી માસિક સ્રાવની પીડા ઓછી થઈ શકે છે. સર્પગંધામાં મળતા આલ્કલોઇડ્સમાં આનલજેસિક ગુણધર્મો હોય છે, જે માસિક સ્રાવ દરમિયાન પીડા ઘટાડે છે.
સર્પગંધાના ઔષધીય ગુણધર્મોને કારણે, તે ખાંસીના ઘરેલું ઉપાયોમાં પણ વાપરી શકાય છે. એલર્જીને કારણે ઉધરસની સમસ્યા થઈ શકે છે. એન્ટી-માઇક્રોબાયલ તેને દૂર કરવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. એન્ટિ-માઇક્રોબાયલ ગુણધર્મો સર્પગંધામાં જોવા મળે છે.
આ ઔષધિઓમાં સર્પગંધાનો પણ સમાવેશ થાય છે. તેમાં જંતુનાશક ગુણધર્મો જોવા મળે છે, જેને લીધે જંતુના કરડવાથી થતી સમસ્યાને પહોંચી વળવા માટે સાપના ડંખના ફાયદાઓ માં વાપરી શકાય છે. ઘણી વખત સાપના ડંખ પર તાત્કાલિક તબીબી સારવાર આપવી મુશ્કેલ બને છે. આવી સ્થિતિમાં જીવ જોખમમાં મુકી શકાય છે. આ સ્થિતિમાં, સાપના કરડવાથી ઘરેલું સર્પગંધા નો ઉપયોગ કરી શકાય છે. આ સાપના ઝેર ની અસરોને ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
જો ચિંતામાંથી મુક્તિ મેળવવા માંગતા હો, તો સર્પગંધાનો ઉપયોગ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. એન્ટીઓકિસડન્ટોની અસરોથી ચિંતા દૂર કરવામાં મદદ મળી શકે છે. સરપગંધા માં એન્ટીઓકિસડન્ટો પુષ્કળ પ્રમાણમાં મળી આવે છે. તેથી, સર્પગંધાનો ઉપયોગ કરીને અસ્વસ્થતાને મૂળમાંથી દૂર કરી શકાય છે.
તાવ ઘટાડવા માટે વિવિધ પ્રકારની દવાઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે, પરંતુ સર્પગંધાને તાવની દવા તરીકે પણ વાપરી શકાય છે. તેમાં એલ્કલોઇડ્સ હોય છે, જે દવા તરીકે સેવા આપી શકે છે. સર્પગંધા ના ઉપયોગથી તાવ ઓછો કરી શકાય છે.
કોલેરા દૂષિત પાણી અને આહારના સેવનથી થાય છે, પરંતુ તે બેક્ટેરિયાથી પણ થઈ શકે છે. તેથી, એન્ટિ-માઇક્રોબાયલ સમૃદ્ધ ખોરાક ના સેવન દ્વારા કોલેરાની સમસ્યાને દૂર કરી શકાય છે. સર્પગંધાના ઔષધીય ગુણધર્મોમાં એન્ટી-માઇક્રોબાયલ પણ શામેલ છે. તેથી સર્પગંધા થી કોલેરા માં પણ રાહત મળે છે.
